Brak apetytu może towarzyszyć bardzo wielu chorobom. Od zwykłego przeziębienia i ogólnego osłabienia organizmu, po szereg poważnych schorzeń. Zdarza się że przyczyną braku apetytu, może być również zaburzenie odczuwania smaku czy stres będący częścią danej choroby. Dłużej utrzymujący się brak apetytu skutkować może znaczną utratą masy ciała oraz wyniszczeniem organizmu. Jak pomóc choremu cierpiącemu na utratę łaknienia? O tym w poniższym artykule.
1. Przyczyny braku apetytu
Często zdarza się że przez chorobę, pacjentowi zmieniają się smaki. Dzieje się tak za sprawą gorączki bądź przyjmowanych leków, które mogą zaburzać odczuwanie smaku i zapachu. W przypadku pacjentów poddawanych chemioterapii, zdarza się że odczuwają wielki wstręt do mięsa i kategorycznie odmawiają jego spożywania.
Inną przyczyną braku łaknienia mogą być stany zapalne górnych dróg oddechowych (zapalenie gardła, krtani, zatok) bądź infekcji, której mogą towarzyszyć biegunka i wymioty.
Na pewno swój wkład w odbieraniu pacjentom ochoty na jedzenie mogą mieć również niedobór kwasów żołądkowych, zapalenie błony śluzowej żołądka oraz trzustki. Długotrwały brak apetytu prowadzi do niedoboru białka, witamin, składników mineralnych w organizmie co w konsekwencji, zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
2. Jak pomóc choremu przy braku apetytu?
Nie musimy od razu zakładać najgorszego scenariusza. Chory może najzwyczajniej nie być głodny lub nic mu nie smakuje. Oczywiście nie oznacza to, że można to zbagatelizować. Absolutnie nie. Warto w takiej sytuacji zasięgnąć porady dietetyka lub skonsultować się z lekarzem prowadzącym. W sytuacji kiedy opiekun chorego oprócz spadku apetytu zauważy takie niepokojące zjawiska jak nadmierna utrata wagi, senność i duże osłabienie organizmu, wówczas powinien podjąć kroki w celu wyeliminowania oznak niedożywienia.
Bardzo ważne jest, aby opiekun w sytuacji kiedy jego podopieczny odmawia jedzenia, wykazał się ogromną dawką cierpliwości, wyrozumiałości i nie zmuszał go do jedzenia. Może spróbować go przekonać do spożywania posiłków poprzez atrakcyjny wygląd potrawy, który może zachęcić chorego do jedzenia.
Należy również zadbać o równowagę w spożywaniu posiłków i o ich odpowiednią kaloryczność. Zdarza się że osoby ciężko chore nie są w stanie jeść częściej niż 1 -3 razy dziennie. Wówczas bardzo istotne jest aby porcje były niewielkie, za to bogate w odpowiednią dawkę kalorii. Osiągniemy to dodając do potraw masło, śmietanę, miód czy podając choremu wielowitaminowe i odżywcze napoje np. soki owocowe i warzywne.
Przy braku apetytu trzeba zapewnić choremu odpowiednie nawodnienie organizmu aby zapobiec odwodnieniu. Chory musi spożywać dużo płynów, może być to woda jednak w przypadku braku łaknienia, lepszym rozwiązaniem będą wartościowe i odżywcze soki.
3. Jakie potrawy przyrządzać dla chorego przy braku apetytu?
Należy również opracować właściwy sposób komponowania posiłków. Trzeba tak komponować posiłki, aby były najbardziej wartościowe i dostarczały choremu wszystkich potrzebnych wartości odżywczych. Dania powinny być różnorodne pod względem smaku, koloru oraz miały atrakcyjny wygląd i zachęcający zapach.
Nie można zapominać o odpowiednich przyprawach jak bazylia, majeranek, oregano, kminek, koperek, pietruszka które zaostrzają apetyt oraz przyspieszają proces trawienia. To sprawi że chory zacznie jeść chętniej i częściej.
Do potraw można dodawać trochę soku z cytryny ponieważ kwaskowaty smak również pobudza apetyt. Unikajmy cukru bo nie wpływa on dobrze na funkcjonowanie organizmu. Jeżeli potrzebujemy nadać danej potrawie słodszego smaku, wówczas o wiele zdrowszym rozwiązaniem będzie miód. Jednak stosujmy go z umiarem ponieważ słodki smak odbiera apetyt.
Unikajmy potraw smażonych i ciężkostrawnych ponieważ dają szybkie uczucie sytości, długo zalegają w żołądku i nie należą do najzdrowszych. Najlepszym rozwiązaniem dla chorego będą potrawy gotowane na parze lub w folii.Powinny spożywać chude mięso z indyka, kurczaka, królika lub cielęciny.
Każdą potrawę można wzbogacać dodając do niej oliwę z oliwek, masło czy śmietanę które w znacznym stopniu poprawią ich smak. Przyrządzając dla chorego kawę lub herbatę, można do nich dodać słodką śmietankę lub półtłuste mleko. Należy ograniczyć albo całkowicie odstawić słodycze i produkty bogate w cukier. Zawierają one w swoim składzie bardzo mało wartości odżywczych, za to zmniejszają apetyt.
Dobrze aby chory tuż przed spożyciem danego posiłku nic nie pił, aby nie zapełniał żołądka płynami i nie miał uczucia sytości jeszcze przed jedzeniem. Napój najlepiej podać po spożyciu posiłku. Warto również zadbać o odpowiednią atmosferę oraz sposób spożywania posiłku. Chorego nie należy popędzać, nie można denerwować ani jego ani siebie, nie wolno pacjenta zmuszać do jedzenia. Pokój najlepiej wcześniej wywietrzyć ponieważ zaduch i ciężkie powietrze panujące w pomieszczeniu pomieszane z zapachem jedzenia, może nie tylko zniechęcić do jedzenia ale nawet, powodować mdłości.
Jeżeli chory jest na siłach, wówczas przed jedzeniem warto zabrać go na spacer, na świeże powietrze czy nawet zachęcić go do minimalnego wysiłku fizycznego. Świeże powietrze i odrobina wysiłku potęgują apetyt oraz pobudzają perystaltykę jelit.